Van wie was het zwaard Tizona?

Het zwaard Tizona, een van de meest iconische stukken uit de Spaanse geschiedenis, is diep geworteld in de legende van Rodrigo Díaz de Vivar, de beroemde Cid Campeador. Meer dan een wapen is Tizona een symbool van de Reconquista en een icoon van de middeleeuwse Spaanse cultuur. Maar het verhaal ervan – waarin mythen, literatuur en gedocumenteerde geschiedenis samenkomen – is onderhevig aan discussies over de oorsprong, authenticiteit en eigendom.

Oorsprong en toewijzing van het zwaard Tizona

Tizona is een van de twee zwaarden die worden toegeschreven aan de Cid Campeador, naast La Colada. Volgens het "Cantar de Mio Cid," een van de eerste literaire werken waarin dit zwaard wordt genoemd, bemachtigde Rodrigo Díaz de Vivar Tizona nadat hij koning Búcar van Marokko in Valencia had verslagen. Later gaf hij het aan de Infantes van Carrión als onderdeel van de huwelijken van zijn dochters, in een poging om familie- en politieke allianties te versterken.

Het is echter belangrijk op te merken dat de eerste schriftelijke verwijzing naar Tizona minstens een eeuw na het overlijden van de Cid dateert. Dit roept logische twijfels op over hoeveel van het verhaal is gebaseerd op mondelinge en literaire overlevering versus historische feiten.

Historische documentatie van Tizona

Het zwaard verschijnt technisch gezien voor het eerst in documenten in 1503, toen het werd opgenomen in een inventaris van wapens in het Alcázar van Segovia, opgesteld door Gonzalo de Bricio. Deze verwijzing markeerde het begin van de historische erkenning buiten literaire kaders.

Later merkte Fray Prudencio de Sandoval (in kronieken van de koningen van Castilië en León) op dat het zwaard in handen kwam van de markiezen van Falces dankzij een gift van koning Ferdinand de Katholiek, als beloning voor bewezen diensten. Dit voegde een interessant element toe over het eigendom binnen de adel.

Controverses rondom eigendom

Tizona was het middelpunt van juridische geschillen die tot ver in de 21e eeuw duurden. In 1987 werd een eerdere markies van Falces, Pedro Velluti de Murga, uitgeroepen tot universele erfgenaam van het zwaard. In 2016 oordeelde het Spaanse Hooggerechtshof echter dat een andere markies van Falces, José Ramón Suárez-Otero Velluti, de enige rechtmatige eigenaar van het zwaard was, waarbij eerdere beslissingen die gedeelde rechten toekenden werden teruggedraaid.

Deze uitspraak was cruciaal, niet alleen om het debat over eigendom te sluiten, maar ook om de conservering en publieke tentoonstelling ervan als cultureel erfgoed te waarborgen.

Eindbestemming en conservatie

In 2007 verkocht José Ramón Suárez-Otero Velluti Tizona aan een consortium van bedrijven en een stichting, die het later doneerden aan de regio Castilië en León. Tegenwoordig is het zwaard te bezichtigen in het Museo de Burgos, waar bezoekers deze historische schat kunnen bewonderen.

Kenmerken van het zwaard

Tizona is een wapen waarvan de kwaliteit zowel het doel als de symbolische waarde weerspiegelt. Het heeft een totale lengte van 93 centimeter, met een lemmet van 79 centimeter, vermoedelijk gesmeed in Sevilla. Het handvat in gotische stijl werd toegevoegd in de 15e eeuw, wat aangeeft dat er latere modificaties aan het oorspronkelijke ontwerp zijn aangebracht.

Het hoogwaardig staal, toegeschreven aan Andalusische smeden, geeft Tizona unieke eigenschappen, zowel esthetisch als functioneel, waardoor het een meesterwerk van middeleeuwse smederij is.

Culturele betekenis

Tizona overstijgt zijn aard als fysiek wapen om een symbool te worden met een diepe culturele betekenis. De vermelding in het "Cantar de Mio Cid" verbindt het zwaard onlosmakelijk met de figuur van de Cid Campeador, een van de meest iconische helden van de Spaanse Reconquista. Bovendien versterkt de inscriptie op het lemmet, "IO SOI TIZONA FUE FECHA EN LA ERA DE MILE QUARENTA," niet alleen het historische karakter, maar ook het prestige ervan als relikwie uit een turbulente en glorieuze tijdperk.

Technische gegevens