Wat is de Oseberg Vikingstijl?

Oorsprong van de Osebergstijl

De benaming Osebergstijl, ook wel bekend als de Oseberg-Broa stijl, is te danken aan twee cruciale archeologische ontdekkingen: het beroemde Oseberg begrachtschip in Noorwegen en het graf van Broa in Zweden. Beide locaties, daterend van het einde van de 8e eeuw tot het begin van de 9e eeuw, hebben een waardevolle bijdrage geleverd aan ons begrip van de Vikingkunst door uitzonderlijke objecten van hout, metaal en textiel te bewaren, waarvan vele in een verrassende staat van conservering verkeren.

Kenmerken van de Osebergstijl

Een van de meest kenmerkende eigenschappen van de Osebergstijl is de aanwezigheid van figuren van beesten met onbepaalde anatomie. Deze wezens, met een golvende lichaamsvorm, zijn versierd met projecties in de vorm van krullen en hanteerbare ledematen. Dit laatste element is bijzonder belangrijk, omdat het het “greep-beestmotief” symboliseert, een onderscheidend element dat gedurende ongeveer 150 jaar in de Vikingkunst is voortgezet. Deze versieringen waren niet beperkt tot luxe objecten: ze sierten ook alledaagse items zoals bedframes, teugels voor paarden en delen van het begrachtschip.

Historische context

De Osebergstijl ontwikkelde zich rond het jaar 780 tot 850 n.Chr. en markeert het begin van de Vikingkunst, en maakt de transitie van de artistieke traditie van de Vendeltijd naar puur Vikingstijlen mogelijk. Deze stijl was essentieel om de basis te leggen voor latere stijlen zoals Borre, Jelling, Mammen, Ringerike en Urnes, die elk evolueerden met hun eigen invloeden, maar de dierlijke en geometrische elementen van de Osebergstijl erfden.

Impact en erfgoed

De ontdekking van het graf van Oseberg is een van de meest significante archeologische bijdragen aan de Vikingwereld, en biedt niet alleen een prachtige collectie van houtsnijwerken, maar ook opmerkelijke textiel. Deze ontdekkingen presenteren ons een integrale kijk op de Vikingkunst in verschillende materialen, waarbij het intrigerende creatieve werk van de ambachtslieden uit die tijd wordt aangetoond. Het Osebergstijl legt niet alleen de basis voor de decoratieve Vikingkunst, maar biedt ook een kijkje in de mentaliteit en cultuur van de Vikingen, waarin dierlijke en symbolische figuren mythische betekenissen bevatten, waarschijnlijk voor bescherming en religieus symbolisme.

Visueel overzicht en kernkenmerken

• De stijl ontwikkelde zich tussen de 8e en een deel van de 9e eeuw.
• De belangrijkste motieven omvatten fantastische beesten met kromme lichamen, hanteerbare ledematen en krullen.
• Ze worden toegepast op een verscheidenheid aan objecten, van textiel tot hout en metaal.
• Het is de eerste fase van de Vikingkunst, die invloed heeft op opvolgende stijlen.
• Het “greep-beestmotief” is het meest onderscheidende kenmerk.
• Genoemd naar ontdekkingen in Oseberg, Noorwegen, en Broa, Zweden.

De Oseberg Vikingstijl is fundamenteel voor het begrijpen van de evolutie van de kunst in Noord-Europa tijdens de middeleeuwen. Het vertegenwoordigt het begin van een artistiek erfgoed dat blijft fascineren door zijn visuele originaliteit en rijke symboliek.