De plumbata, ook wel *martiobarbuli* genoemd, is een opmerkelijke militaire uitvinding uit het Romeinse Rijk in de 3e eeuw na Christus. Het vertegenwoordigt een strategische vooruitgang in de gevechtstactieken van de Romeinse infanterie en valt op door zijn ingenieuze ontwerp en effectiviteit op het slagveld. Het wordt vaak belangrijke betekenis toegeschreven vanwege bepaalde vermeldingen door Vegetius, een bekende Romeinse militaire schrijver, die het intensieve gebruik ervan promoot.
